Öğrenme Güçlüğü Destek Eğitim Programı

Disleksi ve Çeşitleri

Disleksi, bireyin normal veya üstün zekâya sahip olmasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde güçlük yaşaması ile ortaya çıkan özgül öğrenme bozukluğudur. Nörolojik temelli bir durumdur ve genellikle çocuklukta fark edilir. Disleksi sadece harfleri karıştırma değil; aynı zamanda okuma hızını, anlama düzeyini ve yazılı ifadeyi de etkiler.

Disleksinin Belirtileri

Okuma sırasında harf veya kelime atlama

Harfleri ters ya da karışık yazma (b ↔ d, p ↔ q gibi)

Yavaş ve takılarak okuma

Duyduğunu yazıya aktarmada zorlanma

Zayıf heceleme ve dil bilgisi hataları

Okuma sonrası metni anlamakta güçlük

Disleksi her bireyde farklı şekilde görülür. Bu nedenle türlerine göre sınıflandırılır.

---

Disleksi Çeşitleri

1. Fonolojik Disleksi

En sık görülen türdür.

Harf-ses ilişkisini kurmada güçlük yaşanır.

Bireyler kelimeleri seslere ayıramaz ve sesleri birleştirerek okuyamaz.

Yeni ve bilinmeyen kelimeleri okumakta zorlanırlar.

2. Yüzeysel (Ortografik) Disleksi

Kelimelerin görsel bütünlüğünü tanımakta zorluk vardır.

Sık kullanılan kelimeleri ezberleyerek okuyabilirler ancak yeni kelimelerde hata yaparlar.

Yazım kuralları konusunda zorlanırlar.

3. Görsel Disleksi

Harfleri ve kelimeleri görsel olarak ayırt etmekte güçlük yaşanır.

Harflerin yönünü karıştırma (b ↔ d, m ↔ n) sık görülür.

Okuma sırasında satır atlama veya kelimeleri birbirine karıştırma yaygındır.

4. Derin Disleksi

Daha nadir görülen bir türdür.

Okurken kelimelerin anlamını karıştırma söz konusudur.

Örneğin “elma” yerine “armut” diyebilir.

Genellikle beyin hasarı veya travma sonrası ortaya çıkabilir.

5. İşitsel (Duyusal) Disleksi

Sesleri ayırt etmede zorlanma ile karakterizedir.

Benzer sesleri karıştırma (k – g, t – d gibi) görülür.

Duyduğunu doğru yazıya aktaramaz.

 

 

Disleksiye Yaklaşım ve Destek

Disleksi tedavi edilemez ama erken tanı ve doğru eğitimle bireyler güçlü bir şekilde gelişim gösterebilir.

Özel eğitim ve bireysel öğretim programları

Multisensory (çoklu duyusal) öğrenme yöntemleri

Okuma-yazma destek programları

Teknolojik yardımcı araçlar (metin okuma yazılımları, sesli kitaplar)

Aile ve öğretmen desteği

Unutulmamalıdır ki, disleksi bir engel değil farklı bir öğrenme biçimidir. Doğru destekle birçok disleksili birey akademik, sosyal ve mesleki yaşamda büyük başarılar elde edebilir.